مال اکلوژن دندان چیست؟

گاهی وقت‌ها به آینه نگاه می‌کنیم و لبخند می‌زنیم، چیزی بیشتر از رنگ دندان‌ها توجه ما را جلب می‌کند؛ تراز و نظم دندان‌ها و نحوه قرارگیری فک‌ها!

شاید حس کرده باشید که دندان‌هایتان روی هم به خوبی نمی‌نشینند یا نیمرخ صورت شما آنطور که باید متناسب نیست.

این حس ناخوشایند می‌تواند ریشه در یک مفهوم تخصصی داشته باشد: مال اکلوژن دندان.

این ناهنجاری فک فقط یک مسئله زیبایی نیست و بر عملکرد جویدن، گفتار و حتی سلامت مفاصل فک تأثیر مستقیم می‌گذارد.

اطلاعات این مقاله نقطه شروعی برای آشنایی شما با مال اکلوژن دندان است. به خاطر داشته باشید که تشخیص دقیق و طراحی یک برنامه درمانی، نیازمند بررسی تخصصی توسط پزشک است. آنچه در اینجا میخوانید، یک راهنمای عمومی است و نباید به عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شود. اگر به دنبال پاسخ دقیق برای شرایط خود یا فرزندتان هستید، بهترین کار مشاوره با یک متخصص است. شما می‌توانید مشاوره رایگان با دکتر ایلناز حاج همتی داشته باشید. برای این منظور، کافی است فرم زیر را تکمیل نمایید.

مال اکلوژن دندان چیست؟

برای فهمیدن اینکه مال اکلوژن دندان چیست، ابتدا باید با کلمه «اکلوژن» آشنا شویم.

اکلوژن به زبان ساده یعنی نحوه روی هم قرار گرفتن دندان‌های فک بالا و پایین در حالت استراحت و هنگام بسته بودن دهان. وقتی این رابطه کاملا متناسب و بدون فشار اضافی باشد، ما یک اکلوژن نرمال یا سالم داریم.

مال اکلوژن دندان یا ناهنجاری اکلوژن، زمانی رخ می‌دهد که این تراز به هم می‌ریزد. در واقع، در این حالت دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند و این عدم تقارن می‌تواند از شکل ظاهری گرفته تا عملکرد سیستم جویدنی را تحت تأثیر قرار دهد.

این ناهنجاری‌های فکی بر اساس موقعیت دندان‌ها و ارتباط استخوان‌های فک دسته بندی می‌شوند و پروفایل صورت را نیز تغییر می‌دهند.

برای مثال، برخی ناهنجاری‌ها باعث ایجاد نیمرخ محدب (جلو بودن فک بالا) و برخی دیگر نیمرخ مقعر (جلو بودن فک پایین) می‌شوند.

علائم مال اکلوژن چیست؟

تشخیص مال اکلوژن دندان ها همیشه بر عهده متخصص است، اما مجموعه‌ای از علائم وجود دارد که می‌تواند به شما هشدار دهد. این علائم می‌توانند ظریف یا بسیار واضح باشند:

پیشنهاد مطالعه: سپریتور ارتودنسی چیست؟

• تغییر در ظاهر صورت و عدم تقارن در نیمرخ
• مشکلات در تکلم و تلفظ برخی حروف
• احساس درد یا ناراحتی در مفصل فک (نزدیک گوش) هنگام باز و بسته کردن دهان
• سایش غیرعادی و نامتوازن دندان‌ها
• مشکل در جویدن یا گاز گرفتن غذا
• گاز گرفتن داخل گونه یا لب‌ها به صورت مکرر
• تنفس دهانی، به خصوص در کودکان
• شلوغی یا فاصله بیش از حد بین دندان‌ها

دسته بندی مال اکلوژن دندان

ما برای تشخیص و برنامه‌ریزی درمان، مال اکلوژن دندانی را به سه کلاس اصلی تقسیم بندی می‌کنیم. این دسته بندی برای تعیین شدت و نوع ناهنجاری استفاده میشود.

1. مال اکلوژن نرمال (کلاس 1)

در این حالت، رابطه اسکلتی بین فک بالا و پایین کاملا نرمال و طبیعی است. یعنی فک بالا و پایین نسبت به هم در موقعیت درستی قرار دارند. با این حال، ممکن است مشکلات دندانی مانند شلوغی، فاصله بین دندان‌ها یا چرخش دندان‌ها در این کلاس وجود داشته باشد.

به عبارت دیگر، مشکل از جایگیری خود دندان‌هاست، نه از جایگیری فک‌ها. در اکلوژن کلاس ۱، دندان آسیای اول (شش) فک بالا، کمی جلوتر از دندان آسیای اول فک پایین قرار می‌گیرد و مانند کلید در قفل عمل می‌کند.

2. مال اکلوژن کلاس 2

در مال اکلوژن کلاس 2، فک بالا و دندان‌های آن به نسبت فک پایین، بیش از حد جلوتر قرار دارند.

این وضعیت که به آن «اوربایت» یا اورجت هم می‌گویند، باعث می‌شود نیمرخ صورت محدب به نظر برسد و چانه و لب پایین عقب‌تر از حد طبیعی قرار گیرند.

این ناهنجاری می‌تواند به دلیل رشد بیش از حد فک بالا، رشد ناکافی فک پایین یا ترکیبی از هر دو باشد. در این حالت، دندان آسیای اول فک بالا به میزان قابل توجهی جلوتر از دندان آسیای اول فک پایین قرار می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: علت شکستن فیکس ارتودنسی

3. مال اکلوژن کلاس 3

مال اکلوژن کلاس 3 وضعیت معکوس کلاس 2 است. در این ناهنجاری، فک پایین و دندان‌های آن جلوتر از فک بالا قرار می‌گیرند.

این حالت باعث ایجاد نیمرخ مقعر در صورت و جلو زدگی چانه می‌شود که به آن «آندربایت» هم می‌گویند.

دلایل این ناهنجاری می‌تواند شامل رشد بیش از حد فک پایین، رشد ناکافی فک بالا یا هر دو باشد. در اینجا، دندان آسیای اول فک پایین جلوتر از دندان آسیای اول فک بالا قرار می‌گیرد.

راه‌های درمان مال اکلوژن دندان چیست؟

پس از تشخیص صحیح نوع مال اکلوژن ارتودنسی، ما بهترین روش درمانی را متناسب با شرایط شما انتخاب می‌کنیم. درمان می‌تواند از ارتودنسی ساده تا جراحی‌های پیچیده فک متغیر باشد.

1. درمان مال اکلوژن دندان با ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت (همان براکت‌های معروف) رایج‌ترین روش برای اصلاح مال اکلوژن دندان است، به خصوص در مواردی که مشکل اصلی به جایگیری دندان‌ها مربوط می‌شود (مانند شلوغی در کلاس ۱) یا ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط کلاس ۲ و ۳.

براکت‌ها با اعمال فشار مناسب و ملایم، به مرور زمان دندان‌ها را به موقعیت صحیح خود هدایت می‌کنند. مزیت ارتودنسی ثابت تراز کردن دندان‌ها و بهبود اکلوژن دندان است، اما تأثیر محدودی بر روی استخوان‌های فک دارد.

2. درمان مال اکلوژن با جراحی فک

وقتی مشکل اصلی از ناهنجاری‌های اسکلتی و رشد نامناسب فک‌ها نشأت می‌گیرد (به خصوص در موارد شدید کلاس ۲ و ۳)، ارتودنسی به تنهایی کافی نیست.

در این شرایط، جراحی فک یا ارتوگناتیک بهترین راه‌حل است. این جراحی برای اصلاح عدم تقارن دندانی و تغییر مشخصات صورت است.

با تغییر موقعیت استخوان‌های فک، ما نه تنها روابط بین دندانی (اکلوژن) را اصلاح می‌کنیم، بلکه مستقیما بر روی نیمرخ صورت نیز تأثیر می‌گذاریم.

جمع بندی

مال اکلوژن دندان یک ناهنجاری شایع است که می‌تواند زیبایی، عملکرد و سلامت شما را تحت تأثیر قرار دهد.

درک این که مال اكلوژن چيست و چه انواعی دارد، اولین قدم برای دستیابی به لبخندی سالم و متناسب است.

خوشبختانه، با پیشرفت‌های علم ارتودنسی و جراحی فک، راه‌های درمانی مؤثری برای اصلاح تمامی کلاس‌های این ناهنجاری وجود دارد.

شایع‌ترین روش درمانی برای مال اکلوژن، استفاده از ارتودنسی ثابت است. از این طریق می‌توانیم با حرکت دندان‌ها به محل صحیح آنها، ظاهر دهان و نیمرخ صورت را بهبود ببخشیم.

در مواردی که مال اکلوژن شدید است، به خصوص در کلاس‌های II و III، جراحی فک و ارتودنسی ممکن است ضرورت پیدا کند.

برای دریافت یک ارزیابی تخصصی از وضعیت دندان‌هایتان و یافتن مسیر درمانی مناسب، همین حالا با کلینیک دکتر ایلناز حاج همتی متخصص ارتودنسی کودکان در غرب تهران تماس بگیرید. تلفن ثابت: ۰۲۱۴۶۰۱۹۱۲۹ | تلفن همراه: ۰۹۳۰۵۱۵۵۰۱۲

سوالات متداول

1. مال اکلوژن دندان چیست؟

مال اکلوژن به وضعیتی گفته میشود که در آن تماس بین دندان‌های فک بالا و پایین به‌صورت طبیعی قرار نمی‌گیرد و سبب ناهنجاری در تراز دندانی می‌گردد.

2. علت‌های مال اکلوژن چیست؟

ژنتیک و ارثیه خانوادگی، شکاف لب و کام، مکیدن پستانک و انگشت شست در کودکان، تنفس از دهان و استفاده طولانی مدت از شیشه شیر می‌توانند از دلایل بروز مال اکلوژن باشند.

3. مال اکلوژن دندان چه تأثیری بر زیبایی دارد؟

مال اکلوژن می‌تواند بر پروفایل صورت تأثیر بگذارد و به ناهنجاری در نیمرخ صورت منجر شود. تأثیرات جراحی فک نیز می‌تواند به بهبود این مسائل کمک کند.

4. روش‌های درمان مال اکلوژن چه هستند؟

ارتودنسی، شامل استفاده از بریس‌ها و جراحی ارتوگناتیک، روش‌های رایج در درمان مال اکلوژن هستند که به تصحیح روابط نادرست دندانی و فکی کمک می‌کنند.

5. چه زمانی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنیم؟

اگر علائم ناهنجاری دندانی مانند تغییر در بایت یا مشکلات گفتاری و جویدن را مشاهده کردیم، بهتر است برای بررسی دقیق به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنیم.