درصورت شکستن پلاک ارتودنسی چیکار کنیم؟

پلاک ارتودنسی، اگرچه به ظاهر ابزاری ساده و کوچک است، اما در فرآیند درمان ارتودنسی دندان و تثبیت موقعیت دندان‌ها نقشی مهمی ایفا می‌کند. در مراحل نهایی درمان، این پلاک بعنوان نگهدارنده، مانع از بازگشت دندان‌ها به وضعیت اولیه می‌شود. یکی از مشکلات رایجی که بیماران ارتودنسی ممکن است با آن مواجه شوند، شکستن پلاک ارتودنسی، بخصوص در مدل‌های متحرک یا شفاف (نامرئی) است.

شکستن یا ترک برداشتن پلاک متحرک ارتودنسی می‌تواند باعث ناراحتی، زخم‌های دهانی و دشواری در صحبت یا غذا خوردن شود، همچنین در صورت عدم پیگیری به موقع، ممکن است موجب عقب افتادن درمان و حتی برگشت نتایج ارتودنسی شود. از همین رو، شناخت دلایل اصلی این اتفاق و راهکارهای مقابله با آن برای هر بیمار حائز اهمیت است.

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان درگیر درمان ارتودنسی هستید و با چنین چالشی رو به رو شده‌اید، می‌توانید از مشاوره رایگان با خانم دکتر ایلناز حاج همتی بهره مند شوید.

دلایل شکستن پلاک ارتودنسی

در طول درمان ارتودنسی، پلاک‌ها و بریس‌ها بخش‌های ظریفی هستند که علیرغم استحکام ظاهری، در برابر برخی فشارها آسیب‌پذیرند. در ادامه به دلایل شکستن پلاک ارتودنسی می‌پردازیم تا با درک بهتر این مخاطرات، بتوانیم با راهکارهای عملی از بروز آن جلوگیری کنیم.

همچنین بخوانید: درمان انحراف فک بدون جراحی با ارتودنسی

دلایل اصلی شکستن پلاک ارتودنسی:

۱. مصرف غذاهای نامناسب: از جمله مهم‌ترین عوامل آسیب، مصرف خوراکی‌های جویدنی (مانند آدامس، تافی) یا ترد و سخت (نظیر ذرت بوداده و چیپس) است که می‌تواند به‌راحتی سیم یا براکت را تحت فشار قرار دهد.

۲. ضربه مستقیم به دهان: در ورزش‌های رزمی که امکان برخورد مستقیم وجود دارد، بی‌توجهی به استفاده از گارد محافظ دهان، در صورت وارد شدن ضربه به صورت باعث کج شدن یا شکستن پلاک ارتودنسی می‌شود.

۳. عادات نادرست در بهداشت دهان: مسواک زدن نادرست به ویژه با فشار زیاد (خشن) به سیم‌ها و براکت‌ها آسیب می‌رساند. همچنین جویدن اشیا سخت (مانند مداد یا ناخن) می‌تواند به خم شدن یا شکستگی سیم‌ها منجر شود.

۴. استفاده از اشیای نوک تیز: بسیاری به اشتباه از خلال دندان یا نوک انگشتان برای بیرون آوردن مواد غدایی گیر افتاده بین دندان یا پلاک ارتودنسی استفاده می‌کنند؛ عملی که می‌تواند باعث کندن براکت یا جا به جایی سیم شود. بهترین جایگزین، استفاده از مسواک یا نخ مخصوص ارتودنسی است.

۵. مداخلات ناشی از ساختار ناهنجاری دندان: در بیماران مبتلا به دیپ بایت، برخورد دندان‌های فوقانی به براکت‌های فک پایین هنگام بسته شدن فک، احتمال شکستن پلاک ارتودنسی یا خراب شدن پلاک‌ها را افزایش می‌دهد.

۶. دندان قروچه در خواب: فشاری که هنگام دندان قروچه شبانه اعمال می‌شود، به مرور موجب سایش و ترک خوردگی سیم‌ها و گاهی جدا شدن براکت می‌شود.

۷. عیب یا نقص فنی در تجهیزات ارتودنسی: در مواردی، کیفیت پایین مواد اولیه (براکت و چسب) یا تنظیم نادرست توسط متخصص کم تجربه، باعث فشار نا به جای سیم‌ها و در نتیجه شکستگی پلاک خواهد شد.

با آگاهی از این دلایل، می‌توان در پیشگیری از شکستن پلاک ارتودنسی را تا حد زیادی موفق بود. در ادامه مقاله، خواهیم دید چگونه علائم شکستن نگهدارنده ارتودنسی را تشخیص دهیم و با چه راهکارهای تضمینی تا زمان مراجعه به مطب پزشک وضعیت را مدیریت کنیم.

راه‌های پیشگیری از شکستن پلاک ارتودنسی

شکستن پلاک ارتودنسی از جمله مشکلاتی است که روند درمان را مختل کرده و هزینه و زمان بیمار را افزایش می‌دهد. اما به شما خواهیم گفت که با رعایت چند اصل ساده، می‌توان به راحتی از این آسیب جلوگیری کرد. مهمترین راهکارهای کاربردی برای محافظت از شکستن پلاک متحرک ارتودنسی شامل:

• نگهدارنده همیشه در دهان باشد: تا زمانی که پزشک توصیه نکرده، پلاک یا همان نگهدارنده ارتودنسی را از دهان خارج نکنید. درآوردن بی‌مورد، ریسک شکستن یا گم شدن پلاک را بشدت افزایش می‌دهد.
• رعایت کامل بهداشت و نگهداری: پلاک را روزانه با آب ولرم و محلول‌های مخصوص بشویید و هرگز آن را در دستمال، جیب یا مکان‌های غیر بهداشتی رها نکنید. جعبه مخصوص نگهداری، بهترین گزینه برای محافظت است.
• پرهیز از خوردن مواد غذایی سخت و چسبنده: غذاهای سفت مانند ته دیگ، آجیل، پاستیل یا آدامس فشار زیادی به پلاک وارد کرده و احتمال ترک یا شکستگی آن را بالا می‌برند. رعایت رژیم غذایی مناسب، شرط اول سلامت پلاک است.
• خارج کردن پلاک هنگام ورزش یا خواب: در فعالیت‌های ورزشی پُرخطر یا هنگام خواب (در صورت توصیه پزشک)، پلاک را از دهان خارج کرده و در جای خشک و تمیز قرار دهید تا از آسیب احتمالی جلوگیری شود.
• اجتناب از عادات مضر: جویدن ناخن، مداد، در بطری یا هر شیء سخت، دشمن پلاک ارتودنسی است. این عادت‌ها نه تنها پلاک را می‌شکنند، بلکه به دندان‌ها نیز آسیب می‌زنند.
• رعایت دستورات ارتودنتیست: تمامی توصیه‌های پزشک درباره نحوه استفاده، زمان بندی، نگهداری و تعویض پلاک باید به دقت اجرا شود. در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا تغییر، فوراً با متخصص تماس بگیرید.

این نکته را فراموش نکنید که شکستن پلاک ارتودنسی دندان اتفاقی نیست! این عمل نتیجه بی احتیاطی‌های کوچک است. با رعایت نکاتی که گفته شد و مشورت مداوم با پزشک، می‌توان این مشکل را به حداقل رساند و روند درمان را بدون دردسر ادامه داد.

همچنین بخوانید: پولیش دندان بعد از ارتودنسی

اگر پلاک ارتودنسی شکست چه باید کرد؟

کاملا حق دارید که در هنگام شکستن پلاک ارتودنسی شوکه و نگران شوید، اما با واکنش صحیح، می‌توان از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کرد و درمان را بدون استرس و نگرانی ادامه داد. مهمترین اقداماتی بعد از ترک خوردگی و شکستن نگهدارنده ارتودنسی دندان باید انجام دهید موارد زیر است:

۱. بررسی دقیق شکستگی

در صورت شکستن پلاک ارتودنسی، اول از همه باید آن را به آرامی از دهان خارج کرده و از لحاظ شدت آسیب بررسی کنید. اگر فقط ترک‌های جزئی وجود دارد، ممکن است بتوانید موقتاً از آن استفاده کنید. اما اگر پلاک بطور کامل شکسته و جدا شده باشد، استفاده از آن ممنوع است. (عملا بی استفاده می‌شود!)

۲. قطعات را نگه دارید و سریعاً با ارتودنتیست خود تماس بگیرید

تمام بخش‌های پلاک شکسته را تمیز کرده، در جعبه پلاک قرار دهید و با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید. بسته به وضعیت نگهدارنده، پزشک ممکن است آن را تعمیر کرده یا دستور ساخت مجدد بدهد.

۳. تحت هیچ شرایطی پلاک را خودسرانه تعمیر نکنید!

استفاده از چسب، مواد خانگی یا هر ابزار غیر پزشکی و غیر تخصصی برای چسباندن پلاک ممنوع است. چرا که می‌تواند سلامت دهان شما را به خطر بیندازد و روند درمان را مختل کند.

به نقل از Dentaly.org:

هرگز سعی نکنید پلاک شکسته را با چسب یا وسایل خانگی تعمیر کنید. چسب‌ها معمولاً دارای مواد شیمیایی سمی هستند که قرار گرفتن آن‌ها در دهان خطرناک است.

۴. استفاده از راه‌حل‌های موقت در شرایط اضطراری

اگر پلاک ثابت ارتودنسی شما شکسته و به لثه یا زبان آسیب می‌زند، می‌توانید بطور موقت از واکس ارتودنسی استفاده کنید تا تیزی‌های سیم را بپوشانید. توجه داشته باشید که این کار دائمی نیست و تنها تا زمانی که نزد پزشک بروید قابل قبول است.

۵. ترمیم یا تعویض تخصصی

در صورت مراجعه به ارتودنتیست، بسته به نوع پلاک و شدت آسیب، یا آن را تعمیر کرده یا قالب جدیدی برای شما تهیه می‌کنند. معمولا در صورت شکستن پلاک متحرک ارتودنسی باید مجدد یک پلاک جدید ساخته شود.

علائم شکستن پلاک ارتودنسی

پلاک و نگهدارنده ارتودنسی، به خصوص ارتودنسی متحرک از مواد مقاومی ساخته می‌شوند، اما در برابر فشارهای ناصحیح یا استفاده نادرست، ممکن است دچار ترک‌ خوردگی شود. نکته مهم آن است که این ترک‌ها گاه چنان ظریف‌اند که با چشم به سختی دیده می‌شوند. اما بی‌توجهی به همین ترک‌های کوچک می‌تواند در ادامه، منجر به شکستن کامل پلاک و حتی اختلال در روند درمان ارتودنسی گردد.

همچنین بخوانید: پلاک متحرک بعد از ارتودنسی

از جمله علائم ترک خوردن پلاک ارتودنسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد صدای خفیف یا ترک خوردگی هنگام قرار دادن پلاک در دهان
• احساس ناپایداری یا لق شدن بخش‌هایی از پلاک در دهان
• ظاهر شدن خطوط باریک و ناپیدا روی سطح پلاک
• احساس تحریک یا زخم در نواحی اطراف لثه یا زبان که ممکن است ناشی از تیزی لبه‌های پلاک ترک‌خورده باشد
• تغییر در میزان فشار پلاک روی دندان‌ها که نشان از عملکرد ناقص آن دارد

چنانچه هر یک از این علائم را مشاهده کردید، باید در اسرع وقت با ارتودنتیست خود تماس بگیرید. ترک‌های جزئی ممکن است در صورت تشخیص بموقع قابل ترمیم باشند و از شکستن کامل نگهدارنده جلوگیری شود.

هزینه تعمیر پلاک ارتودنسی

در جدول زیر، هزینه‌های تقریبی تعمیر و تعویض پلاک ارتودنسی بر اساس قیمت‌های رایج در ایران (سال ۱۴۰۴) و با در نظر گرفتن نوسانات بازار ارائه شده‌اند. این قیمت‌ها حدودی هستند و ممکن است بسته به مطب، تخصص دندانپزشک، و نوع پلاک متغیر باشند. برای آگاهی از قیمت ارتودنسی دندان در تهران به صفحه موردنظر در همین سایت مراجعه کنید و یا با شماره 02146019129 تماس بگیرید.

برای مشاوره رایگان و رزرو نوبت با شماره‌های 02146019129 | 09305155012 تماس بگیرید.

جمع بندی

حالا که به انتهای این مطلب رسیدید کاملا متوجه اهمیت این موضوع شدید که شکستن پلاک ارتودنسی نه تنها روند درمان ارتودنسی را به تعویق می‌اندازد، بلکه ممکن است موجب بروز آسیب‌های بیشتر به بافت دهان و دندان شما شود. بنابراین، آگاهی از راه‌های پیشگیری که در این مطلب هم به آنها اشاره کردیم، مانند مراقبت روزانه، پرهیز از مصرف خوراکی‌های سخت و رعایت دقیق توصیه‌های ارتودنتیست، چقدر اهمیت دارد. در صورتی که نگهدارنده ارتودنسی شما دچار ترک یا شکستگی شد، باید در اولین فرصت با متخصص خود مشورت کرده و از انجام تعمیرات غیراصولی در منزل خودداری کنید.

بعنوان نکته نهایی باید عرض کنیم که دکتر حاج همتی متخصص ارتودنسی متحرک در تهران، با سال‌ها تجربه در زمینه ارتودنسی و اصلاح ناهنجاری‌های فکی و با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های درمانی، خدماتی دقیق و علمی در زمینه تعمیر و تعویض پلاک‌های ارتودنسی ارائه می‌دهند.

امیدواریم که این مقاله به آگاهی شما در زمینه علت شکستن نگهدارنده ارتودنسی و راه های جلوگیری از آن کمک کرده باشد. خوشحال خواهیم شد که نظرات و تجربیات شخصی خود را با ما به اشتراک بگذارید و اگر سوالی در این زمینه دارید از ما بپرسید تا در اولین فرصت به آنها پاسخ دهیم.