در برخی دورههای زندگی، تصمیم گیریهای درمانی نیازمند بررسی دقیقتری هستند؛ دوران بارداری یکی از این دورههاست. افرادی که در این زمان به فکر ارتودنسی دندانهای خود میافتند، معمولاً با تردیدهایی مواجه میشوند. اینکه آیا ارتودنسی در بارداری ضرر دارد؟ آیا میتوان ارتودنسی در دوران بارداری انجام داد؟ یا اینکه بهتر است در چنین شرایطی درمان را متوقف کرد، اینها سوالاتیست که پیش از هر اقدامی باید به آنها پاسخ داده شود.
برخی از خانمها پیش از شروع بارداری ارتودنسی کردهاند و اکنون نگران ادامه درمان هستند. گروهی دیگر نیز بهتازگی تصمیم به آغاز درمان گرفتهاند و نمیدانند ارتودنسی در دوران بارداری تا چه اندازه ایمن است. در هر دو حالت، بررسی دقیق وضعیت جسمی و شرایط بارداری از سوی پزشک معالج اهمیت زیادی دارد.
در ادامه، به همه این سوالات و شبهات شما بانوان باردار عزیز پاسخ خواهیم داد، اما اگر به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، پیشنهاد میکنیم که جهت دریافت مشاوره رایگان با خانم دکتر ایلناز حاج همتی، فرم زیر را تکمیل کنید.
رزرو وقت و مشاوره رایگان
آیا ارتودنسی در بارداری ضرر دارد؟
به نقل از allaboutsmilesortho.com:
“According to the American Dental Association (ADA) and the American Congress of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), routine dental care, including orthodontic treatment, is safe during pregnancy.”
ترجمه فارسی:
«بر اساس اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) و کنگره متخصصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، مراقبتهای معمول دندانپزشکی، از جمله درمان ارتودنسی، در دوران بارداری ایمن است.»
یکی از نگرانیهای اصلی خانمهای باردار یا آنهایی که قصد بارداری دارند، تاثیر درمانهای دندانپزشکی از جمله ارتودنسی بر سلامت خود و جنین است. در مورد ارتودنسی در بارداری، اغلب این سوال مطرح میشود که آیا این درمان ایمن است یا خطراتی به همراه دارد.
متخصصان ارتودنسی از جمله دکتر ایلناز حاج همتی (متخصص ارتودنسی خانم در تهران) عموماً بر این باورند که ادامه درمان ارتودنسی در دوران بارداری، خطری برای مادر و جنین ایجاد نمیکند. تعیین اینکه آیا فرد کاندید مناسبی برای درمان ارتودنسی دندان است، فارغ از بارداری، به سلامت عمومی دندانها و لثهها بستگی دارد.
با این حال، یک نکته مهم، نیاز به عکسبرداریهای تشخیصی با اشعه ایکس است. این موضوع به دلیل حساسیتهای مربوط به قرار گرفتن جنین در معرض هرگونه اشعه، نیازمند احتیاط است.
همچنین بخوانید: ارتودنسی دندان فاصله دار
اگرچه میزان اشعه در عکس برداری دندانپزشکی پایین است و برخی کارشناسان آن را بیضرر میدانند، اما برخی دیگر ترجیح میدهند در این دوران از آن اجتناب کنند، مگر در موارد ضروری.
توصیه میشود در صورت نیاز به عکس برداری، حتماً از پیشبند سربی برای محافظت از جنین استفاده شود و این کار با مشورت ارتودنتیست و پزشک متخصص انجام گیرد.

اقدامات ضروری قبل از ارتودنسی در دوران بارداری
شروع درمان ارتودنسی در دوران بارداری مستلزم بررسی و آمادهسازی دقیق است. رعایت برخی موارد، روند درمان را هم برای بیمار و هم برای متخصص ارتودنسی ایمنتر و مؤثرتر میسازد. در جدول زیر مهمترین اقدامات پیش از شروع ارتودنسی در بارداری را مشاهده میکنید:
اقدام ضروری | توضیح مختصر |
مشورت با متخصص زنان | بررسی سلامت مادر و جنین پیش از ارتودنسی |
اطلاعرسانی به ارتودنتیست | اعلام وضعیت بارداری، بیماریها، داروهای مصرفی |
ترمیم پوسیدگیها و مشکلات دهانی | درمان کامل دندانهای پوسیده و عفونتدار |
انتخاب نوع ارتودنسی مناسب | در صورت امکان، استفاده از ارتودنسی متحرک در دوران بارداری |
رعایت بهداشت دهان و دندان دقیقتر | استفاده از مسواک نرم، نخ دندان ارتودنسی، دهانشویه و شستوشوی آب نمک |
چالشهای ارتودنسی در بارداری
ارتودنسی در دوران بارداری از نظر پزشکی ممنوع نیست، اما دارای چالشها و محدودیتهایی است که توجه به آنها برای داشتن یک تجربه درمانی ایمن و موفق ضروری است. در ادامه مهمترین چالشهای ارتودنسی در بارداری را بررسی میکنیم:
همچنین بخوانید: ارتودنسی برای نوجوانان
- افزایش التهاب و حساسیت لثهها: یکی از رایجترین چالشها، حساسیت بالای لثهها در دوران بارداری است. تغییرات هورمونی باعث افزایش جریان خون در لثهها و مستعد شدن آنها به التهاب، ورم و حتی خونریزی میشود. استفاده از براکتهای ارتودنسی میتواند این مشکلات را تشدید کند و مراقبت از لثهها را سختتر سازد.
- دشواری در رعایت بهداشت دهان و دندان: با وجود براکتها، تمیز نگه داشتن دندانها به تلاش بیشتری نیاز دارد. در دوران بارداری نیز برخی مادران به دلیل تهوع، خستگی یا حساسیت دهانی، در رعایت بهداشت دهان دچار مشکل میشوند. این موضوع ممکن است خطر پوسیدگی، بوی بد دهان و بیماریهای لثه را افزایش دهد.
- محدودیت در تصویربرداری با اشعه ایکس: در برخی مراحل درمان ارتودنسی دندان، تصویربرداری با اشعه X (مانند عکس پانورامیک) ضروری است. اگرچه در صورت استفاده از پیشبند محافظ، این روش نسبتاً بیخطر است، اما بسیاری از مادران باردار و حتی برخی پزشکان ترجیح میدهند در این دوران از انجام چنین آزمایشهایی پرهیز کنند.
- احتمال خودداری برخی مطبها از انجام درمان: برخی از متخصصان ارتودنسی، به دلیل مسئولیت پذیری بالا و نگرانیهای پزشکی، تمایلی به انجام ارتودنسی برای خانمهای باردار ندارند. همین مسئله میتواند شروع یا ادامه درمان را با تأخیر مواجه کرده و گزینههای درمانی را محدود کند.
- فشار روانی و فیزیکی ناشی از مراجعات منظم: جلسات دورهای ارتودنسی معمولاً هر چند هفته یکبار باید انجام شود. برای یک زن باردار، بهویژه در ماههای آخر، رفتوآمدهای مکرر به مطب میتواند خسته کننده و حتی استرسزا باشد. از سوی دیگر، نشستن طولانیمدت روی یونیت دندانپزشکی برای برخی مادران راحت نیست.
با اینکه درمان ارتودنسی در بارداری ممنوع نیست، ولی چالشهای خاص خود را دارد. آگاهی از این مشکلات، مشورت با متخصص ارتودنسی و پزشک زنان، و انتخاب زمان مناسب برای شروع یا ادامه درمان، میتواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.
نکته مهم: اگر فردی در میانه درمان ارتودنسی متوجه بارداری خود شود، نیازی به توقف درمان نیست؛ فقط باید برنامه درمانی با شرایط جدید هماهنگ گردد.

آیا در دوران بارداری میتوان ارتودنسی را برداشت؟
در موارد خاص، مانند درد شدید یا بروز عفونت لثه، ممکن است پزشک صلاح بداند که درمان را متوقف کرده یا حتی برداشتن ارتودنسی در بارداری را پیشنهاد دهد. اما این تصمیم کاملاً تخصصی است و نباید بدون مشورت با متخصص گرفته شود.
اگر از قبل درمان را شروع کردهاید، نگران نباشید. فقط کافیست:
- بهداشت دهان را با دقت رعایت کنید
- مراجعات منظم به متخصص ارتودنسی را جدی بگیرید
- از دهانشویه مناسب و رژیم غذایی سالم استفاده کنید
- هر نشانه غیرعادی را سریع گزارش دهید
با رعایت این موارد، میتوانید با خیال راحت، هم یک لبخند زیبا بسازید و هم دوران بارداری را با آرامش پشت سر بگذارید.
همچنین بخوانید: ارتودنسی فوری دندان در تهران
بهترین روش ارتودنسی در دوران بارداری
انتخاب بهترین روش ارتودنسی در بارداری به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله شرایط فردی، میزان ناهنجاری دندانها، و سطح راحتی که مادر باردار ترجیح میدهد. در این دوران حساس، هم سلامت مادر و جنین و هم حفظ روند درمان ارتودنسی اهمیت دارد.
جدول زیر، دو روش رایج ارتودنسی را با تمرکز بر ویژگیها و ملاحظات آنها در دوران بارداری مقایسه میکند تا به شما در تصمیم گیری آگاهانه کمک کند.
ویژگیها / روش ارتودنسی | ارتودنسی فلزی ثابت | ارتودنسی دیمون (نوعی ارتودنسی ثابت) | ارتودنسی متحرک (الاینر شفاف) |
نوع درمان | براکت و سیم فلزی | براکت بدون کش با فشار ملایمتر | پلاک شفاف و قابل جابهجایی |
سطح راحتی در دوران بارداری | معمولی تا کم | بیشتر از فلزی ثابت | بسیار راحت و قابل برداشتن |
ظاهر و زیبایی | کمتر جذاب (مشخص و فلزی) | بهتر از فلزی ثابت | نامرئی و شفاف، بهترین ظاهر |
امکان برداشتن در مواقع ضروری | ندارد | ندارد | دارد (مثلاً روز زایمان یا مواقع خاص) |
سرعت درمان و فشار روی دندانها | معمولی | ملایمتر و راحتتر | سرعت متناسب با استفاده منظم |
محدودیت غذایی | بالا (غذاهای سفت و چسبنده ممنوع) | کمتر از فلزی ثابت | کمترین محدودیت غذایی |
مراقبت و بهداشت دهان | سختتر به دلیل براکتها و سیمها | راحتتر نسبت به فلزی ثابت | آسانتر به دلیل قابلیت برداشتن |
نیاز به تایید و مشاوره پزشک | حتماً نیاز دارد | حتماً نیاز دارد | نیاز به مشاوره برای سازگاری و استفاده |
مناسب برای چه شرایطی؟ | کسانی که دنبال درمان مطمئن و کارآمد هستند | کسانی که به دنبال درمان راحتتر و ملایمتر هستند | کسانی که به راحتی و ظاهر اهمیت میدهند و ممکن است به برداشتن پلاک نیاز داشته باشند |
مزیت اصلی | درمان مطمئن و کارآمد | فشار کمتر و درمان راحتتر | راحتی و انعطافپذیری بالا |
انتخاب نهایی برای ارتودنسی در دوران بارداری باید پس از مشورت کامل با ارتودنتیست و با در نظر گرفتن شرایط خاص شما، از جمله وضعیت سلامت دهان و دندان، میزان تهوع بارداری، و توانایی شما برای رعایت بهداشت دقیق و تعهد به برنامه درمانی، انجام شود.
برای مشاوره رایگان و رزرو نوبت با شمارههای 02146019129 | 09305155012 تماس بگیرید.
کلام پایانی
ارتودنسی در دوران بارداری با رعایت نکات تخصصی و مشورت دقیق با متخصص ارتودنسی کاملاً قابل انجام است. انتخاب روش مناسب ارتودنسی در بارداری (چه ثابت، چه دیمون یا متحرک) باید بر اساس شرایط جسمی و روحی مادر، میزان راحتی، و محدودیتهای مربوط به بارداری صورت گیرد.
توجه به مراقبتهای بهداشتی دهان و پیگیری منظم روند درمان، رسیدن به نتایج دلخواه را تضمین میکنید.
برای دریافت مشاوره تخصصی و رایگان در زمینه ارتودنسی در دوران بارداری و انتخاب بهترین روش درمانی برای شرایط خاص خود، میتوانید با دکتر ایلناز حاج همتی، متخصص ارتودنسی در غرب تهران تماس بگیرید.